بالا رفتن قیمت خودرو در کشور ما دیگر برای همه عادی شده است. چرا که مردم مرجعی برای اعتراض به افزایش قیمت خودروساز نمییابند. به همین دلیل اعتراض خود را فقط با لایک کردن پست های اعتراضی در شبکه های مجازی نشان میدهند. در این مقاله از همراه مکانیک میخواهیم نقش مردم و دولت را در گرانی خودرو بررسی کنیم تا ببینیم سهم هرکدام از این گرانی ها چقدر است.
بالا رفتن قیمت خودرو در کشور ما دیگر برای همه عادی شده است. چرا که مردم مرجعی برای اعتراض به افزایش قیمت خودروساز نمییابند. به همین دلیل اعتراض خود را فقط با لایک کردن پست های اعتراضی در شبکه های مجازی نشان میدهند. هیئت دولت هم تنها با گذاشتن جلسات نمایشی به مدیران خودروسازان اکتفا کرده و تلاش دیگری برای ایستادن مقابل موج گرانی نمیکند. همین عوامل راه را برای بالابردن قیمت خودروساز باز میکند. در این مقاله از همراه مکانیک میخواهیم نقش مردم و دولت را در گرانی خودرو بررسی کنیم تا ببینیم سهم هرکدام از این گرانی ها چقدر است.
هیئت دولت چقدر می‌تواند جلوی افزایش قیمت خودرو را بگیرد؟
نظارت و حفظ ثبات بازار بر عهده هیئت دولت و رئیس جمهور میباشد. بازار خودرو نیز مستثنی از مابقی بازارها نیست مخصوصا اینکه بیشتر سهام شرکت های خودروسازی ایرانخودرو و سایپا متعلق به دولت است و بیشتر سود فروش این شرکت ها به خزانه دولت واریز میگردد. در مورد نقش دولت دو سوال وجود دارد، اول اینکه تا چه اندازه دولت اختیار دارد و دوم چقدر دولت برای ثبات بازار تلاش میکند.
قبل از پاسخ به دو سوال فوق میخواهیم قیمت چند آنلاین خودرو در یک ماه اخیر را بررسی کنیم. قطعا مقایسه قیمت آنلاین خودرو بین ماه های شهریور و مهر 99 شما را شگفت زده خواهد کرد. بارزترین این تفاوت قیمت مربوط به پژو پارس اتوماتیک است که در شهریور ۹۹ با قیمت 276 میلیون تومان به فروش می‌رسید و در مهر ماه ۹۹ به قیمت 455 میلیون تومان رسید. دیگر خودروها نظیر پراید، تیبا، ساینا، پژو ۲۰۶، دنا و رانا در همین یک ماه رشدی حداقل ۳۵ میلیونی را تجربه کردند. رشد بی حسابی که موجب خروج خریداران این خودروها از صف خرید شد.
در پاسخ به سوال اول مطرح شده در این بخش باید گفت که دولت طرح‌های متنوعی را برای کنترل قیمت خودرو و افزایش قدرت خرید خریداران ارائه کرد. از ارائه تسهیلات خرید خودرو گرفته تا فروش فوق‌العاده خودروسازان و فروش با قرعه‌کشی همگی از طرح‌هایی است که توسط دولت پیشنهاد شده‌اند. اما متاسفانه همه آن‌ها نتیجه‌ای به جز شکست نداشته‌اند. البته فروش خودرو با قرعه‌کشی هنوز هم در حال اجراست اما با توجه به اینکه خودروهای این طرح در سال ۱۴۰۰ و بر اساس قیمت روز تحویل داده می‌شوند، به نظر نمی‌رسد که سرنوشت این طرح با طرح‌های قبلی متفاوت باشد.
درباره اختیارات دولت نیز باید گفت که وظیفه نظارت بر بازار خودرو و تنظیم قیمت‌ها بر عهده دولت و به طور خاص سازمان تنظیم مقررات است. اما جایی که دولت نتواند مشکل را حل کند مجلس نیز می‌تواند وارد کار شود. البته پیش از وقوع فاجعه‌ای این چنینی مجلس می‌تواند با وضع قوانین محدودکننده اجازه بالا رفتن قیمت‌ها را نداده و جلوی خودروسازان را بگیرد. اما سیاست‌های اقتصادی نادرست، نبود نظارت بر شیوه قیمت‌گذاری، انحصاری بودن بازار برای سایپا و ایرانخودرو و افزایش شدت تحریم‌ها همگی باعث شده که دولت خود را از بازار خودرو کنار کشیده و به خودروسازان اجازه دهد آن‌طور که دوست دارند قیمت خودروها را افزایش دهند.
چگونه از قیمت آنلاین خودرو با خبر شویم؟!
در تمام نقاط جهان قیمت خودروها بر اساس کیفیت و میزان تقاضا تعیین میشود. اما در ایران هیچ یک از این دو عامل دارای اهمیت نبوده و تنها سلیقه خودروسازان در قیمت‌گذاری موثر است. در ابتدای افزایش قیمت‌ها در بازار خودرو برخی از سلبریتی‌ها اقدام به راه‌اندازی کمپین‌های نه به خرید خودروی داخلی در شبکه های مجازی کردند تا جلوی رشد قیمت را بگیرند. اما برخی افراد سودجو یا بی‌اطلاع به سراغ سایت‌های فروش ایرانخودرو و سایپا رفتند و در مدتی باورنکردنی همه خودروهای پیش‌فروش این خودروسازان خریداری شد.
در این بازار عده زیادی از خریداران با این استدلال که اگر الان نخرند فردا مجبور به خرید مدل‌های پایین‌تر با قیمت بیشتر خواهند شد رونق بازار را حفظ کردند. عده‌ای دیگر نیز با توجه به تفاوت قیمت فاحش کارخانه و بازار به سمت طرح‌های پیش‌فروش کشیده شدند. اما در این بین عده‌ای دلال با هدف رسیدن به سودهای کلان اقدام به خرید کدهای ملی با مبلغ ناچیز و ثبت نام خودرو کردند. به هر حال هر هدفی پشت ثبت نام‌های چند هزار نفره در طرح‌های فروش خودروسازان بود، باعث شد که این خودروسازان متوجه شوند هنوز هم میشود از بازار خودرو کشور سود زیادی به جیب بزنند.
امروز اما با شروع طرح‌های قرعه کشی، بازار جدیدی بدر کنار بازار خرید و فروش خودروی واقعی اضافه شده و آن بازار فروش برگه برنده در قرعه‌کشی است. افرادی که بخت یارشان بوده و در قرعه‌کشی خرید خودرو موفق شده‌اند، اکنون اقدام به فروش سهم خود با قیمتی باورنکردنی میکنند. پیدایش این بازار نشان می‌دهد که خود مردم بیش از آنکه به فکر راه حلی برای ادب کردن خودروسازان باشند، به فکر پر کردن جیب خود هستند. به همین دلیل نمی‌توان صرفا خودروسازان و دولت را در گرانی خودرو مقصر دانست و مردم نیز جز متهمین افزایش قیمت آنلاین خودرو دانست.
سخن پایانی
اکثر اشخاصی که در گذشته خودروهای داخلی با قیمت های قبلی خریداری کرده اند، حالا تصور میکنند که سود سرشاری نصیبشان شده است، اما گرانی خودرو به ضرر همه ما است. نتیجه گرانی خودرو افزایش قیمت قطعات و بالا رفتن هزینه نگهداری خودرو میشود. حال اگر قیمت آنلاین خودرو شما بالا رفته و به هر دلیلی به تعمیرگاه مراجعه کنید، باید چند برابر بیشتر نسبت به قبل هزینه کنید. به هر حال راهی که قیمت آنلاین خودرو در به کمک دولت و خودروسازان و مردم در پیش گرفته به جایی جز ترکستان ختم نمیشود. راستی اگر میخواهید از قیمت آنلاین خودرو خاصی با خبر شوید، کافیست به سایت همراه مکانیک سر بزنید.